Czynny żal – czym jest i kiedy się go stosuje?
Prowadząc firmę przedsiębiorcy muszą pamiętać przede wszystkim o terminowym składaniu deklaracji do urzędu skarbowego, jak i o płaceniu podatków. W przeciwnym razie, jeśli dojdzie do spóźnienia bądź pomyłki, podatnik musi liczyć się z mandatem skarbowym, wyrokiem sądowym lub nawet – pozbawieniem wolności, jeśli przewinienie było bardzo istotne. Żeby tego uniknąć trzeba powiadomić daną instytucję o popełnienu czynu zabronionego, czyli złożyć tzw. czynny żal, w którym przedsiębiorca dobrowolnie informuje naczelnika danego urzędu skarbowego lub celno-skarbowego o niedopełnionych obowiązkach.
Jak złożyć czynny żal?
Zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego można złożyć na piśmie, wysyłając list na adres urzędu skarbowego lub w formie elektronicznej, wysyłając pismo ogólne na skrzynkę e-PUAP właściwego urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego, bądź też przez platformę e-Urząd Skarbowy. Pismo złożone przez Internet musi być podpisane podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub podpisem osobistym.
Czynny żal nie posiada urzędowego wzoru ani formularza, należy go sporządzić samodzielnie zawierając w piśmie:
- dane przedsiębiorcy;
- adresata, czyli naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego;
- opis popełnionego czynu wraz z okolicznościami;
- wskazanie osób mających związek z popełnionym czynem zabronionym;
informację o tym, czy podatnik naprawił swój czyn, a jeżeli nie – to w jaki sposób i w jakim terminie zobowiązuje się do jego naprawienia.
Na końcu powinien znajdować się podpis przedsiębiorcy. Wysłanie czynnego żalu, pod którym widnieje podpis pełnomocnika, może zostać uznane za zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, a nie dobrowolne przyznanie się do niedopełnionych obowiązków.
Kiedy czynny żal będzie skuteczny?
Złożenie pisma o popełnieniu czynu zabronionego nie gwarantuje przedsiębiorcy uniknięcia kary. Przede wszystkim, po wysłaniu czynnego żalu, podatnik musi dopełnić obowiązki wobec naczelnika, czyli złożyć zaległe deklaracje podatkowe lub zapłacić należności publicznoprawne wraz z odsetkami.
Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2022 roku na mocy znowelizowanych przepisów nie ma już obowiązku składania czynnego żalu przy wysyłaniu korekty deklaracji. Przykładowo jeśli w deklaracji złożonej w terminie był błąd i z tego powodu jest składana korekta, czynny żal nie musi być wysłany.
Listowne powiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego nie odniesie skutku, jeśli zostanie złożone w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, a także po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, na przykład czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia czynu zabronionego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania.
Czynny żal nie będzie skuteczny również, jeśli podatnik:
- jest w trakcie postępowania kontrolnego;
- został już wezwany w związku z popełnionym czynem zabronionym, a organy podatkowe udokumentowały ten fakt;
- nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego;
- zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego.
Choć instytucja czynnego żalu daje możliwości uniknięcia konsekwencji, wynikających z nieodpowiednio prowadzonej księgowości, zapominalstwa, czy niedopełnienia obowiązków podatkowych, to mimo wszystko lepiej nie traktować jej jako standardowego elementu prowadzenia działalności. Swoją księgowość zdecydowanie lepiej przekazać do biura rachunkowego, prowadzonego przez wykwalifikowanych i doświadczonych specjalistów. O tym, jak wybrać odpowiednie biuro rachunkowe, pisaliśmy wcześniej. Wpis ten znajdziesz tutaj:
Jeżeli masz pytania odnośnie księgowości w Twojej firmie, bądź potrzebujesz pomocy w kłopotliwych kwestiach, dotyczących podatków, to koniecznie skontaktuj się z nami! Nasz zespół tworzą księgowi, prawnicy, doradcy podatkowi, a także kadrowi – możesz więc liczyć na to, że kompleksowo zaopiekujemy się Twoim biznesem!